Van machtig Montferland naar de Rijn: Pieterpad etappe 16

Deze flinke etappe begint direct goed. Het Bergherbos is de naam van dit gebied en verklaart direct alles: veel bomen en heuvels. De enige verharde stukken zijn wanneer we een verkeersweg oversteken. Puur natuur, die uitspraak doet hier volledig recht. Na een flinke klim staan we ineens onder aan een houten toren. Een spiksplinternieuwe uitkijktoren op de Hulzenberg, lezen we. In deze open, houten toren, loopt binnenin een metalen trap omhoog. Puffend en zwetend staan we even later 21 meter hoger om van het uitzicht te genieten. Aan de ene zijde ligt Duitsland en aan de andere Nederland.

Het eerste stuk loopt door het bos.
Een boswandeling...
Wandelgenootje Petra gaat voorop.
De uitzichttoren op Hulzenberg.
Tussen de bomen...
Uitzicht vanaf de toren op Duitsland.

De stilte van het bos waar deze toren staat, vergroot het effect. Hier willen we even blijven om op adem te komen. Wanneer we gezelschap krijgen van andere wandelaars, lopen we snel weer verder. We zijn nog geen 10 meter het bos in en de rust is alweer terug gekeerd. Uiteindelijk komt er iets meer asfalt. Een viaduct om de A12 over te steken. Een snelweg die tevens de grens met Duitsland markeert. Er is niets meer dat doet vermoeden dat we nu niet meer in Nederland wandelen, want de omgeving verandert niet: onverharde paden door het bos. Op een stil moment klinkt er ineens een druk geritsel vlak bij. Een slang die van schrik wegvlucht?

Op volle kracht vooruit!
Over de Hollandse Heide.
De route staat duidelijk aangegeven.
De zon piept tussen de bladeren.
Een flinke klim om boven op de toren te komen.
Wat ritselde daar tussen de bladeren?
Het is de klim meer dan waard!
Welkom op de Hollandse Heide!

Op blote voeten

Ineens zien we houten bordjes in vorm van voeten. Dit moet het blote voetenpad bij Hoch Elten zijn. Wandelgenootje Petra twijfelt geen moment en trekt haar schoenen uit. Over dikke ronde keien, door zand en over kleine kiezels. De blote voetenroute zelf is 3,5 kilometer lang. Aangezien deze etappe eindigt met een overtocht met het veer, hebben we een deadline en kunnen we helaas niet genieten van het ijskoude water dat een helende werking voor de voeten schijnt te hebben. Gedurende ongeveer een kilometer komen het blote voetenpad en het Pieterpad overeen, dus dit hoef je zeker niet te missen.

Grote ronde stenen markeren het blote voetenpad.
Dat moeten we direct uitproberen!

Het enige Duitse dorp tijdens deze etappe is Hoch Elten. Een schattige buurt bovenop een heuvel, waardoor je (bij helder weer en gesnoeide bomen, zoals het Pieterpadboekje terecht aangeeft) een weids uitzicht over het Rijndal hebt. Het beste zicht heb je achter de kerk. Direct na het dorp loopt de route steil omlaag en verandert het landschap even plots. Hier steken we wederom de grens over, terug naar Nederland, en wandelen een vlak gebied met vooral weides binnen. Bejaarde dames vegen hun stoepjes in het dorp Spijk.

De kerk in Hoch Elten.
Uitzicht over het Rijndal.
Het wandelpad staat aangegeven.
Over de ijzeren brug, uit het heuvelrijke gebied.
Vanuit Nederland naar Duitsland.

Stenen historie

We lopen richting de Rijn en dit is te zien aan de dijk die we naderen. Auto’s en fietsen razen voorbij. Aan de ene zijde van de dijk zien we de uiterwaarden van de Rijn, waar koeien grazen. Een paar grote vrachtschepen tuffen op hun gemakje in de namiddagzon voorbij. Aan de andere zijde van de dijk liggen verschillende oude (en een nieuwe) steenfabriek. Oude machines en hallen met kapotte ruiten geven het geheel een verlaten, bijzonder uiterlijk. Maar we kunnen er niet lang over peinzen, want we moeten onze aandacht bij de weg houden. Geen wandelpad hier, dus de vrachtwagens razen met hoge snelheid voorbij!

Een eenzame fietser op de dijk.
De uiterwaarden van de Rijn.

Onrustig veer

Ondertussen begin ik te rekenen. Het laatste veer van Tolkamer naar Millingen gaat om 18 uur. Als we die missen, zullen we een taxi moeten inschakelen… Voor ons liep een stel met een hond, die tijdens de lunch nog verklaarden dat er om 20 uur ook een veer ging. Maar dat blijkt niet zo te zijn. Benieuwd of we hen dadelijk nog treffen. We wandelen door rommelig Tolkamer. Ooit was dit een levendig dorp en dat is te zien. Schepen die de grens over wilden naar Duitsland moesten hier namelijk stoppen om hun douane-zaken te regelen. Uit die tijd stamt ook nog de drijvende supermarkt van het dorp. Tegenwoordig ziet het er allemaal wat verloren en verlaten uit.

Over het hek om door de uiterwaarden te wandelen.

Voordat we uitkomen bij het veer, maakt de route nog een slinger, weg van het Bijlandsch Kanaal. Via een groot kampeerterrein wandelen we door Recreatiegebied De Bijland. Een groot meer, waar vooral eendjes genieten van de laatste zonnestralen van vandaag. Er dobbert nog een eenzaam bootje verderop en af en toe raast een wielrenner ons voorbij. Bijna hardlopend volgen we het fietspad tot aan het veer. ‘Yes, gehaald!’ En van dat stel met de hond, bij de lunch, is geen spoor te bekennen…

Het pontje naar Millingen aan de Rijn.
Op het water.

Algemene informatie:

Pieterpad etappe 16 van Braamt naar Millingen.
Deze etappe is 24 km lang. Inclusief korte stops en fotomomenten hebben we hier ongeveer 6,5 uur over gelopen.

Meer informatie over het Pieterpad vind je op www.pieterpad.nl.

Hoe kom je er?

Etappe 16: Er is geen makkelijke route via het OV.
Wij parkeerden de auto in Nijmegen op de P+R bij het station.
Vanuit daar namen we de trein naar Doetinchem, om daar de bus naar Braamt te nemen. Deze bus gaat maar 1 keer in het uur, dus zorg dat je goed plant. De totale rit (trein en bus) duurt minimaal 1,5 uur.
Vanuit Millingen namen wij de bus terug naar Nijmegen. Een rit van drie kwartier.

Eten en drinken?

Ongeveer halverwege de route ligt Pannenkoekhuis Hoch-Elten. Je bevindt je hier wel in Duitsland, maar veel Nederlandser wordt het niet. Je hoeft overigens ook geen Duits te spreken, want de eigenaar is ook een Nederlander. Er liggen verder weinig tot geen pleisterplaatsen aan de route, dus veel keuze is er niet, mocht je niet je eigen lunch mee hebben genomen.

Het eindpunt van deze etappe bevindt zich midden in Millingen. Hier zijn verschillende restaurantjes en een supermarkt. Wij aten heerlijk bij Grandcafé De Taverne. (op kruipafstand van de bushalte) Echt een aanrader zijn de ‘pork no ribs’, dit zijn spareribs zonder de ribjes. Dus wel de smaak, niet het geklungel. En als dessert het ‘omgevallen ijsje’.

Een poes komt kijken wie er langs zijn domein loopt.
Het omgevallen ijsje.