Voor verschillende oldtimermagazines schrijf ik regelmatig een artikel over reizen, waarbij touren met een oldtimer staat. Deze artikelen zijn hier ook terug te lezen (na publicatie).

Een kleine 100 jaar voor de uitvinding van de automobiel was het Napoleon die het belang van logistiek zag. Hij bouwde belangrijke wegen die tot op de dag van vandaag nog steeds in gebruik zijn. Dankzij Napoleon rijden wij nu snel tussen verschillende grote steden in heel Europa. De weg naar zijn laatste en bekendste nederlaag in Waterloo, is er eentje die veel moois van Wallonië laat zien. Eentje die absoluut de moeite waard is om eens te rijden.

De Napoleonroute start in het Franse grensdorp Hestrud. Hier marcheerde de Keizer van Frankrijk de grens over, de Verenigde Nederlanden binnen. Het is moeilijk voor te stellen dat er 123.000 soldaten over deze straten liepen en de brug over het riviertje La Thure overstaken. Hestrud bestaat namelijk uit een paar straten en een grensmuseum, niet meer. En die soldaten zullen toch ook hebben moeten eten en drinken… en slapen en toiletteren en meer.

Vanuit Hestrud marcheerde hij en rijden wij richting het dorp Beaumont. De Belgen staan bekend om het slechte onderhoud van hun wegen en we hobbelen dan ook wat af. Maar het uitzicht over het glooiende landschap maakt een hoop goed. De Salamandertoren van Beaumont is al vanaf ver te zien. Aan de voet van deze toren bivakkeerden de manschappen van Napoleon terwijl hijzelf sliep in een luxe huis midden in het dorp. Met een lokale herbergier besprak hij de toestand van de wegen richting Charleroi. Want hoe beter de wegen, hoe sneller hij zijn soldaten in die stad kon krijgen. Inmiddels wijzen bruine Napoleonbordjes de weg van zijn route.

De wegen in dit gebied kronkelen van dorpje naar dorpje. Niet wat Napoleon idealiter zag. Maar de uiteindelijke nederlaag bij Waterloo maakte dat hij in deze regio nooit wegen heeft kunnen aanleggen. We rijden heuvel op en heuvel af, achter iedere bocht een weids uitzicht over bossen, landerijen of grasland. Nergens is het echt druk. Vanuit Beaumont kronkelt de route richting het 14de eeuws kasteel Le Fosteau. Generaal Reille van het tweede peleton van Napoleon logeerde hier en zijn manschappen (24.000 man) in de velden rondom het kasteel vlak voor de Slag van Waterloo. ‘Na enkele uren slaap of rust op de doordrenkte grond, staan zij om twee uur dertig op bij het geschal van de trompet. Het grote avontuur van de Slag van Waterloo begint.’

De volgende stop op de Napoleonroute is het stadje Thuin. Het ligt dan wel op deze route, maar Napoleon was er zelf nooit te vinden. Wel waren er wat kleine gevechten als voorbode op Waterloo. Op de markt van Thuin ligt een toren die UNESCO Werelderfgoed is. Vanuit hier heb je mooi uitzicht op de rivier de Sambre en de rest van de stad. Aan de andere kant bevinden zich de hangende tuinen. Dit zijn tuinen die terrasgewijs gebouwd zijn, waardoor er veel steegjes zijn. Sommige muren zijn oude vestingwerken en honderden jaren oud.

We kronkelen inmiddels weer verder richting het dorpje Jamioulx. Het dorpje stelt niet veel voor, maar heeft een plek in deze route vanwege een verhaal. Napoleon rustte even uit in dit dorp. De dorpspastoor herkende hem en de twee begonnen een gesprek. Uiteindelijk schreef Napoleon de naam van de pastoor in zijn notitieboek. Met als aanvulling: de volgende bisschop van Doornik. We lezen: ‘De nederlaag van Waterloo besliste er echter anders over.’ Vanaf de plek waar de perenboom moet hebben gestaan, waar de Keizer tegenaan leunde tijdens dit gesprek, rijden we verder naar het eindpunt van vandaag: de stad Charleroi.

De volgende ochtend volgen we weer de Napoleonroute richting Fleurus. Dit is de plek waar Napoleon drie Franse overwinningen behaalde. We gaan op zoek naar de historische molen, maar op de aangegeven locatie vinden we alleen wulpse dames voor ramen met rood licht oftewel een rosse buurt. Wel vinden we het Chateau de la Paix, wederom een kasteel waar Napoleon de nacht doorbracht. Tegenwoordig is dit kasteel een gemeentehuis, waar een reconstructie te vinden is van de kamer waar Napoleon geslapen heeft. Wij zijn er in het weekend, waardoor we die kamer niet kunnen zien. Een voordeel is wel dat het gemeentehuis gesloten is en we de auto voor kunnen rijden voor een paar mooie foto’s.

In het dorp Ligny vierde Napoleon zijn laatste overwinning. Wij parkeren bij de boerderij waar flink gevochten werd en dat nu als museum is ingericht. Klein, maar erg informatief en leuk. Zo is er een origineel geweer te zien dat ze uit het riviertje hebben gevist na de gevechten. Hier wordt duidelijk hoe gruwelijk de oorlogen in die tijd moeten zijn geweest. Al jaren vonden er in dit gebied gevechten plaats, dus de bewoners waren straatarm. Soldaten namen vaak alles van waarde mee en door de gevechten was landbouw niet mogelijk. Ligny werd omschreven als de hel. De huizen hadden namelijk rieten daken en tijdens veldslagen stond alles in brand. Er hing constant een dichte rook in het dorp en het was erg heet door alle branden. Volgens de inwoners van Ligny moest dit precies zo voelen als in de hel.

Het dorp Waterloo vormt het eindpunt van de Napoleonroute. Tijdens de bekende Slag van Waterloo verliest Napoleon uiteindelijk van de Engelsen en de Pruisen en deze nederlaag betekent ook het einde van zijn tijd als heerser. Waterloo leeft nog steeds van Napoleon. Memorial 1815 is de herdenkingsplek van alle gruwelijke veldslagen. Duidelijk wordt dat ongeacht de winnaar van deze gevechten, de verliezen voor beide partijen enorm moeten zijn geweest. Op de heuvel van de leeuw hebben we zicht over de velden waar alles zich afspeelde. Er ligt een prachtig museum onder de grond, waar we met behulp van een 4D-film de gebeurtenissen beleven.

Een keer per jaar, in juni, wordt de Slag van Waterloo nagespeeld door honderden acteurs. Wij parkeren de Kadett op de grote parkeerplaats bij Memorial 1815 en laten ons onderdompelen in de wereld van sterk ruikende kruitdampen en felgekleurde uniformen. Bij de Hoeve van Hougoumont knallen de kanonnen, vallen gewonde soldaten in de modder en draven tientallen paarden voorbij. Verschillende boerderijen die een cruciale rol speelden tijdens deze veldslagen zijn te bezoeken.  Zoals het veldhospitaal Ferme Mont St. Jean. Een plek om het informatieve met het lekkere te combineren. Want wie is uitgegruweld over de duizenden amputaties, gaten door kanonskogels en medische gereedschappen zoals boren en tongschrapers, kan even afschakelen met een echt Waterloo-biertje.

– De Napoleonroute met uitgebreide informatie is te vinden op de website www.walloniebelgietoerisme.nl.

– Parkeren is op alle genoemde plekken goed te doen. Aangezien het toeristische locaties zijn, hebben de musea een eigen, gratis parkeerplaats of ligt er grote parkeerplaats in de buurt.

– Overnachten: Wij sliepen in het Novotel Charleroi Centre in Charleroi en Hotel Martin’s in Waterloo. Beiden zijn prima hotels. In Charleroi parkeer je onder het hotel in een parkeergarage. (niet aan te raden met lagere auto’s) En in Waterloo parkeer je op het terrein van het hotel.

– Wie alle bezienswaardigheden rondom Napoleon in Waterloo wil zien, kan het beste de Pass 1815 aanschaffen. Daarmee krijg je entree tot meerdere musea, het panorama en de heuvel van de leeuw.

– De totale te rijden afstand is niet heel ver. Ongeveer 100 kilometer per dag. Bedenk dat Napoleon en zijn soldaten deze afstanden te voet moesten afleggen. Er is onderweg echter genoeg te zien dat ondanks de kleine afstanden je de dag makkelijk vol krijgt.

Dit artikel en deze reis is tot stand gekomen dankzij Wallonië België Toerisme.