Op een klein uurtje rijden vanaf de Duitse grens bij Venlo, ligt de Duitse stad Essen, in het hart van het Ruhrgebied.
Halverwege de 19de eeuw liet Franz Haniel de eerste mijnschacht aanleggen. Na drie jaren bouwen, of eigenlijk hakken, leidde dat tot de eerste winning van steenkool in die regio.

In de loop der jaren kwamen er nog twee mijnschachten bij en rond het jaar 1932 mag Zollverein zich de grootste steenkolenmijn van de wereld noemen. Per dag wordt er alleen al in Shaft XII (een van drie mijnschachten) zo’n 12.000 ton aan kolen omhoog gehaald. 12.000 ton… Daar is toch moeilijk iets bij voor te stellen.
Shaft XII wordt dan ook beschouwd als een technisch hoogstandje. De steenkolenmijnen in zijn geheel zijn niet alleen de grootste van de wereld, maar behoren ook tot de meest moderne ooit gebouwd.

In 1986 worden de mijnschachten gesloten en stopt men met de winning van steenkolen. In 1993 volgt de sluiting van de immense Kokerei op het terrein.
Vanaf die tijd begint de ontwikkeling van de mijnen als toeristische locatie.

Met de ontwikkeling van het terrein tot toeristische plek, speelt natuurlijk ook de wens om een stukje historie te behouden.
Die inzet wordt in 2001 beloond, wanneer Zollverein een plekje op de UNESCO Werelderfgoedlijst krijgt.
De beroemde architect Rem Koolhaas start dan met de verdere ontwikkeling van het terrein volgens een uitgebreid plan, samen met een aantal Duitse architecten.

De beste manier om een indruk te krijgen van het hele terrein, is door een wandeling te maken. Er loopt een route van ongeveer drie kilometer, die je kunt lopen door de metalen band die in de grond is gelegd, te volgen. Op sommige plekken neemt de natuur weer langzaam zijn plek terug. Op een enkele hardloper of fietser na, is het erg rustig op de route. Dat zal in vakantietijd wel anders zijn!

Naast de herkenbare mijnschachten vind je op het terrein ook een enorme Kokerei oftwel kooksfabriek of cokesfabriek.
De gedolven steenkool werd hier via de sporen naartoe gebracht om via droge destillatie van verontreinigingen te worden ontdaan. Het resultaat is cokes en die werden bijvoorbeeld gebruikt om hoogovens te stoken waar ijzererts tot ijzer werd gemaakt. Snap je het nog?

De Kokerei heeft een opvallende zijkant, met de zogenaamde cokesovenbatterijen. Wanneer we rondom de Kokerei wandelen, lijkt het op sommige plekken of er een ramp is gebeurd en iedereen ineens de fabriek heeft moeten verlaten. Op andere plekken wordt gewerkt aan de renovatie van de buizen en van onderdelen van de fabriek. Het is een dunne lijn tussen dingen laten zoals het is en gepaste renovatie. Zo zien we de houten ombouw van een lopende band, hoog boven onze hoofden. Op sommige plekken zie je gewoon dat het hout aan het vergaan is. Het is logisch dat hier een renovatie plaats vindt.

Tegenwoordig is er een restaurantje gevestigd in de Kokerei en in de winter ligt er een schaatsbaan. In de zomermaanden moet die schaatsbaan plaatsvinden voor een uit containers samengesteld zwembad.

Voor tekst en uitleg ga je naar het Ruhr Museum dat bij de grote ingang in een van de gebouwen is ingericht.
Tussen de roestige buizen leer je meer over het leven in en boven de steenkolenmijnen en de bijbehorende fabrieken. Wanneer je meegaat op een van de gegidste rondleidingen, ontdek je zelfs dat bepaalde machines nog werken tot op de dag van vandaag.

Op het terrein bevindt zich, in een van de fabrieksgebouwen, het Red Dot Design Museum.
In de context van de oude fabriek worden allerlei uitvindingen tentoongesteld, van stofzuigers tot hardloopkleding, van drones tot fietsen.