Al jaren ben ik fan van de reisgidsen van het Belgische Reisroutes. Eerder gebruikte ik deze echter altijd voor auto- en wandelroutes. Voor het eerst heb ik nu een citygids getest. De Berlijn Citygids belooft direct veel: 5 unieke wandelingen, 49 highlights en tips van locals. Tijdens een lang weekend probeerde ik deze citygids uit en ik kan alvast verklappen: deze gids maakt zijn beloftes waar!

Er staan vijf wandelingen in de Berlijn Citygids. Streef er niet naar om deze wandelingen allemaal te doen, want er zit wat overlap in. Voor degenen die nog nooit eerder in deze rauwe, maar boeiende stad zijn geweest, is ‘Wandeling 1: Hoogtepunten van Berlijn’ het meest geschikt. Deze route van 9 kilometer loopt langs alle bezienswaardigheden die je niet mag missen, zoals de Brandenburger Tor, de Reichstag, Unter den Linden, Potsdamer Platz en Checkpoint Charlie. Bij verschillende bezienswaardigheden staat een uitleg in de reisgids die meestal een context schetst en vaak leuke feitjes bevat. Wist je bijvoorbeeld dat de Fernsehturm met zijn 368 meter het hoogste gebouw van Duitsland is?

Over die toren gesproken. Daar moet je je van te voren voor aanmelden of er geldt een wachttijd van minimaal een uur. En daar hadden wij niet over nagedacht. Een kennis zei: “Als jullie de Fernsehturm niet op kunnen, dan kun je altijd naar het dakterras van het Park Inn Hotel gaan, aan de andere kant van het station.” Zo gezegd, zo gedaan en een klein half uurtje later staan we voor 4 euro (waar de Fernsehturm zo’n 20 euro kost), te genieten van het uitzicht. Ok, minder hoog dan die beroemde toren en geen 360 graden zicht, maar toch… De strandstoelen en de bar waar ze drankjes verkopen, maken een hoop goed!

Wanneer we even later over de Gendarmenmarkt wandelen, wordt ons oog getrokken naar een drukke winkel op een straathoek. Het blijkt chocoladewinkel Rausch te zijn. Op de begane grond vind je een winkel met veel lekkers en nog iets bijzonders. Zo kijken we naar de Brandenburger Tor compleet in chocolade-uitvoering. Diverse Berlijnse bezienswaardigheden blijken een chocolade-variant te kennen. Een paar verdiepingen hoger ligt trouwens een café voor degenen die niet kunnen wachten met proeven. Over een soort sushi-bar-systeem rollen de chocolade lekkernijen aan ons voorbij. Aan de achterkant van deze lopende band zie je ondertussen de pattisiers aan het werk.

Aangezien ik al vaker in Berlijn ben geweest, besluiten we ook ‘Wandeling 4: Alternatief Berlijn’ van de Berlijn Citygids te lopen. Deze route loopt vooral door een gebied wat verder uit het centrum. Het startpunt is dan ook Berlin Ostkreuz. Vanuit het station wandelen we de wijk Friedrichshain in. De gids zegt: “… een wijk vol contrasten.” En dat kunnen wij direct beamen. We zien strak geverfde appartementen in pastelgeel, licht oranje en mintgroen, terwijl we een straathoek verder de huizen tot twee meter hoogte helemaal volgespoten zijn met graffiti. Hier heeft het geheel toch weer een veel rauwere uitstraling. Zo nu en dan passeren we een terrasje en het valt ons op dat we een van de weinige toeristen in deze buurt zijn.

Uiteindelijk brengt de route ons weer terug bij het spoor. Hier is het RAW dat staat voor Reichsbahn-Ausbesserungs-Werk, voor degenen die wat minder goed Duits spreken: onderhouds- en herstelplaats voor treinen. Iedere grote stad heeft tegenwoordig een plek als deze. Na een periode van krakers en drugsgebruikers, is dit dé hippe plek in Berlijn. We strijken neer op een terrasje voor een Fritz Cola, terwijl we uitkijken op een klimmuur aan de ene kant en street art aan de andere kant. Om ons heen oefenen jeugdige skaters trucjes, want we zitten bij de ingang van de skatebaan. Wanneer we verder wandelen over het behoorlijk grote terrein komen we verschillende politie-auto’s tegen. Waarom is ons een groot raadsel, want buiten wat skaters, wandelen er slechts gezinnetjes tussen de gekleurde hallen door.

Uiteraard loopt een wandeling door alternatief Berlijn langs de muur. Ook voor de mensen die al vaker in Berlijn zijn geweest de moeite waard, aangezien er constant wordt gewerkt en er regelmatig kunstwerken bij komen. Zoals afbeeldingen van de in 2017 overleden zanger van The Prodigy en de baby-Trump. Bij ‘De Kus’ is het even duwen tussen de toeristen. Er is net een bus schoolkinderen los gelaten op deze historisch verantwoorde plek. Waar de muur overigens niet meer staat, is een band in de grond gelegd, waardoor je nu wel nog kunt zien op welke plek de muur gestaan heeft.

Hier maken we overigens even een zijsprongetje vanuit de route. De wandeling noemt wel de Young African Market (YAAM), maar niet Holzmarkt die op kruipafstand daarvan ligt. Aangezien de YAAM niet open is, lopen we door naar een gebouw dat volledig van graphics is voorzien. Daar wandelen we onder een enorme discobol door het terrein op. Er stappen net twee meisjes in feestkleding uit een felblauwe telefooncel. ‘DISCO’ staat er met gekleurde letters op. Wat voor een disco daarmee bedoeld wordt is onduidelijk, want de dames zijn duidelijk knetterstoned. Even verderop hangen mensen met lokaal gebrouwen biertje aan het water, er klinkt muziek en heerst vooral een relaxt sfeertje.

Deze route komt uiteindelijk uit bij het voormalig vliegveld Tempelhof. Je hoeft hier overigens niet helemaal heen te wandelen, er loopt ook een metrolijn heen. Als we door de deuren lopen, kijken we verbaasd om ons heen. Een enorme hal, met de bagageband er nog in, ligt voor ons. We lezen: “… typische Nazi-architectuur en was toen één van de grootste gebouwen ooit gebouwd.” De start- en landingsbanen worden tegenwoordig vooral als hardloop- of fietsparcours gebruikt. In het gras zitten mensen te picknicken. Vooraan, bij de groenkleurige, metalen hangars, staat nog een vliegtuig, om te herinneren aan vroeger tijden. Nou ja, vroeger tijden, het is net 10 jaar geleden dat het laatste vliegtuig hier nog opsteeg.

Een erg leuk onderdeel van deze reisgids is ‘Bijzondere weetjes’ en deze mag wat ons betreft uitgebreid worden. Wist je bijvoorbeeld Berlijn meer bruggen telt dan Venetië? Uiteraard wordt er ook verteld waarom je overal beren ziet in de stad. En is er een korte uitleg over de Ampelmann, het bekende mannetje dat je in ieder verkeerslicht in de stad ziet. En voor degenen die figuurlijk wat dieper in Berlijn willen duiken, is er een lijst met boeken en films over de stad. Wist je trouwens dat Berlijn nooit verveelt? De grootte en verscheidenheid aan buurten maakt dat er voor ieder wat wils is. Toe aan wat rust? Breng dan een middag door in een van de parken van de stad.

Een erg nuttige toevoeging aan deze reisgids is het onderdeel ‘Te zien buiten de wandelroutes’. Hier staat een opsomming van leuke plekken in Berlijn die je zeker niet mag missen, van de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche, de dierentuin en Schloss Charlottenburg tot Sachsenhausen concentratiekamp, dat een stuk buiten de stad ligt. Alles is makkelijk met de trein of de metro te bereiken. Het zonnetje schijnt en daarom maken wij een wandeling door de tuin van Schloss Charlottenburg. Waarna we uitkijken op de rondvaartboten in de Spree en de gekleurde huisjes aan de overkant van deze rivier. Toegegeven, het zonnetje maakt het plaatje nog wat idyllischer…

Ga je met kinderen naar Berlijn?
Lees dan zeker eens de reisblog Fietsen door Berlijn met kinderen van de reisblog Avonturen Sparen.
Voor wie het wandelen wat te intensief is, kan natuurlijk ook erg makkelijk op de fiets de stad ontdekken!

Over deze reisgids:

* Erg handig: de verschillende musea in de stad worden genoemd, inclusief informatie over openingstijden en entreeprijzen.

* Voor iedere wandeling vind je de afstand, het vertrekpunt (openbaar vervoer), het eindpunt (eveneens openbaar vervoer) of de route toegankelijk is voor rolwagens en of er bewegwijzering is.

* De gids bevat een aantal pagina’s ‘Over Berlijn’ met onder andere een stuk geschiedenis, geografie, klimaat etc.

* In het onderdeel ‘Reisinfo’ vind je veel nuttige informatie, zoals over transport ter plaatse, over de Berlin Welcome Card en nuttige do’s en don’t’s.

* Het enige punt van kritiek is de vele tik- en taalfouten die de Berlijn Citygids bevat.

* De Berlijn Citygids is in het Nederlands verkrijgbaar. Bestellen kan hier: